Panie

Obraz „Panie” Magdaleny Nowatkowskiej można czytać jako kontynuację i dopełnienie wcześniejszego płótna „Panowie”. Oba obrazy są zbudowane z podobnego języka formalnego – uproszczone sylwetki, zgeometryzowane ciała, brak indywidualnych rysów – jednak ich układ i relacje wewnętrzne różnią się zasadniczo.

W „Panach” mieliśmy do czynienia z krzyżowaniem się linii, z hierarchią wpisaną w kompozycję: jedna figura była „wyżej”, druga „niżej”, co sugerowało dominację, podporządkowanie, mechanikę władzy. W „Paniach” artystka odwraca tę logikę. Postaci stoją obok siebie, niemal jak odbicia w lustrze. Ich pionowy układ i symetria nadają obrazowi charakter równowagi, wspólnoty, współistnienia.

Choć twarze pozostają puste, a czarne wstawki w miejscu oczu odbierają indywidualność, pojawia się tutaj inny akcent – relacja zamiast samotności. Widz nie patrzy na jednostkę wyrwaną z kontekstu, lecz na dwie figury, które współtworzą całość. Znika hierarchia, pojawia się echo siostrzeństwa, bliskości albo przynajmniej równego zestawienia.

„Panie” można więc odczytać jako obraz, w którym anonimowość nie oznacza wyłącznie utraty tożsamości, lecz także możliwość bycia częścią większej, symetrycznej konstrukcji. To przeciwieństwo „Panów”, gdzie zmechanizowana struktura prowadziła do rywalizacji i różnicowania pozycji.

W ten sposób oba obrazy, oglądane razem, tworzą dyptyk o relacjach społecznych. „Panowie” – o dominacji i podporządkowaniu, „Panie” – o lustrzanym współistnieniu, które nie usuwa pytań o tożsamość, ale inaczej rozkłada akcenty.